Hoa lan, Tin tức hoa lan
Lan Hồ Điệp
Th1
I, Giới thiệu chung về hoa lan Ho diep:
Tên cây: Lan Ho diep
Tên khoa học: Phalaenopsis amabile Blume.
Đặc điểm sinh thái:
Lan Ho diep là một trong những loài lan có hoa lớn, đẹp, bền. Lan Ho diep được khám phá vào năm 1750, lần đầu tiên được ông Rumphius xác định dưới tên Angraecum album. Đến năm 1753, Linné đổi lại là Epidendrum amabile. Năm 1825, Blume, một nhà thực vật người Hà Lan đổi lại thành Phalaenopsis amabile Blume. Và được sử dụng cho tới bây giờ. Trên thế giới hiện nay đã phát hiện được khoảng 70 loài, đa số mọc tại các vùng nóng ẩm của châu Á.
Lan Ho diep có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới, sợ ánh sáng chiếu thẳng vào.
Đặc điểm hình thái:
Rễ:
Hệ rễ của lan Ho diep không phân chia thành rễ chính, rễ phụ rễ nhánh, lông hút. Mà rễ của lan Ho diep thường có dạng hình tròn, to, mập, có nhánh hoặc không phân nhánh. Rễ thường có màu trắng, đầu rễ có màu xanh, màu vàng trắng hoặc màu đỏ tối. Rễ của lan Ho diep thường mọc tràn ra khỏi chậu, buông lơ lửng ra không khí để hút nước và dinh dưỡng.
Rễ của lan Ho diep có nấm cộng sinh. Do hạt của của lan Ho diep không có nội nhũ, nên không được cung cấp dinh dưỡng để nảy mầm. Vì vậy cần cộng sinh với nấm để nảy mầm. Trong quá trình sinh trưởng, nấm sống cộng sinh tại rễ của cây lan Ho diep để tương trợ cho nhau.
Thân:
Lan Ho diep thuộc loại lan đơn thân, không có giả hành, cũng không có thời kỳ nghỉ rõ rệt. Thân lan mọc theo hướng thẳng đứng, còn cành hoa thì mọc ở các nách lá hoặc rìa thân. Thân của lan Ho diep ngoài chức năng giữ cho cây thẳng đứng còn có chức năng dự trữ dinh dưỡng.
Lá:
Lá của lan Ho diep mọc đối xứng, to, dày, ôm lấy thân cây. Số lá trên thân thường không nhiều, một cây lan Ho diep trưởng thành thường có từ 4 lá trở lên. Trong nách lá có 2 chồi, chồi phụ trên to hơn là chồi hoa sơ cấp, chồi phụ dưới nhỏ hơn là chồi dinh dưỡng sơ cấp. Các chồi sơ cấp này phát triển đến một mức độ nào đó thì bước vào giai đoạn ngủ nghỉ.
Màu sắc của lá lan Ho diep gồm 3 loại: Lá màu xanh; mặt trên và mặt dưới lá màu đỏ; mặt trên của lá đốm và mặt dưới có màu đỏ. Căn cứ vào màu sắc của lá có thể phân biệt được màu hoa của nó. Lá màu xanh thường ra hoa màu xanh hoặc nhạt màu. Còn các lá màu khác thường cho hoa màu đỏ.
Hoa:
Cành hoa của lan Ho diep mọc ra từ nách lá. Thông thường đếm từ trên xuống dưới thì cành hoa bắt đầu mọc ra từ từ lá thứ 3 thứ 4. Các cành hoa có thể phân nhánh hoặc không phân nhánh. Hoa lan to thường không phân nhánh, hoa lan nhỏ phân nhánh rõ ràng, thậm chí một số loài hoa lan Ho diep nhỏ có nở từ 150-200 bông hoa.
https://www.thanhorchid.com/san-pham/lan-ho-diep/
Quả và hạt:
Vỏ quả lan Ho diep có hình que, phát triển chậm, thường trong 5 tháng quả mới chín. Số lượng hạt có trong quả thường khác nhau do sự khác nhau về cây bố và cây mẹ đem thụ phấn. Hạt của chúng thường rất nhỏ, có dạng bột, không có phôi nhũ. Trong điều kiện tự nhiên rất khó nảy mầm. Thường phải gieo trồng trong môi trường vô trùng thích hợp mới có thể nảy mầm.
https://www.thanhorchid.com/san-pham/ban-lan-ho-diep-cay-mo/
II, Kỹ thuật trồng và chăm sóc:
Yêu cầu điều kiện ngoại cảnh:
Giá thể:
Giá thể của lan Ho diep có độ tơi xốp và thoáng khí, đồng thời phải có khả năng giữ nước như: Gỗ mùn; than bùn khô; hạt đá nhỏ; rêu…
Khi dùng rêu để làm giá thể trồng cây, cần phải xử lý kỹ giá thể. Giai đoạn cây non của lan Ho diep kéo dài. Do vậy nếu dùng rêu để làm giá thể ươm cây con thì phải lựa chọn loại rêu chất lượng tốt. Loại rêu nếu không qua xử lý thì rêu vẫn có màu xanh, dễ bị thối mốc dẫn đến thối rễ lan. Cây non sinh trưởng kém, các loại sâu bệnh có cơ hội để phát triển, làm chết cây non.
Chậu trồng:
Chậu trồng hoa lan Ho diep không sâu, nhỏ màu trắng và trong suốt. Để có lợi cho hệ rễ của lan phát triển và quang hợp. Căn cứ vào kích thước cây lớn nhỏ mà chọn chậu trồng thích hợp. Cây non trồng trong chậu đường kính 7-10cm; 2-6 tháng sau lớn thành câỵ trưởng thành trồng sang chậu đường kính 10-15cm. Tiếp tục trồng 3-5 tháng có thề tiến hành xử lý thúc ra hoa.
Nhiệt độ:
Lan Ho diep có nguồn gốc từ miền nhiệt đới, do đó nhiệt độ thích hợp để trồng lan Ho diep tương đối cao. Nhiệt độ thích hợp nhất để trồng lan ban ngày là 20-25°C; ban đêm là 15-20°C. Giai đoạn ươm cây con thì cần nhiệt độ ban đêm là 23°c. Nếu nhiệt độ nhà trồng thấp hơn 15°C, rễ cây ngừng hút chất dinh dưỡng. Quá trình sinh trưởng của lan Ho diep ngừng lại, làm cho rụng nụ và hoa hoặc khiến cho cánh hoa xuẩt hiện các đốm nhỏ. Giai đoạn phân hoá hoa, đòi hỏi phải có sự chênh lệch nhiệt độ ngày/đêm, nhiệt độ ban ngày thích hợp nhất là 25°C; ban đêm 18-20°C. Kéo dài 3-6 tuần rất có lợi cho sự phân hoá hoa.
https://www.thanhorchid.com/san-pham/lan-ho-diep/
Ánh sáng:
Lan Ho diep rất sợ ánh sáng chiếu thẳng trực tiếp. Do đó cần phải có biện pháp che sáng. Đồng thời tuỳ thuộc vào tuổi của cây mà có biện pháp điều chỉnh ánh sáng trồng cho thích hợp. Thời kỳ ươm cây lan Ho diep con nhu cầu về ánh sáng có cường độ là 9.000 lux. Giai đoạn bánh tẻ khoảng từ 12.000-20.000 lux, giai đoạn thúc ra hoa là 20.000-25.000 lux.
Trong điều kiện trồnglan Ho diep trong nhà lưới, mùa hè và thu phải che đi 80-90% ánh sáng. Cần phải có 2 lớp che sáng đặt chồng lên nhau, mùa đông xuân thì ánh sáng yếu hơn, chỉ cằn che 45-60% ánh sáng là đủ.
Nước tưới:
Các mùa khác nhau, lượng nước tưới cũng khác nhau. Các giá thể trồng khác nhau thì lượng nước tưới cũng khác nhau. Do lá của lan Ho diep khá dày lượng nước chứa trong lá khá nhiều nên lan Ho diep chịu hạn tốt. Mùa xuân độ ẩm không khí cao nên cách 2-5 ngày tưới nước một lần. Mùa hè, thu, nhiệt độ không khí cao, lượng nước bốc hơi mạnh, thông thường cách 1 -2 ngày tưới đẫm nước một lần.
Còn mùa đông nhiệt độ thấp; ẩm độ không khí cũng thấp. Để đảm bảo về ẩm độ đồng thời tránh cho lá lan Ho diep tích nước, nếu lá tích nước sẽ làm cho lá bị lạnh. Vì thế nên tưới nước vào lúc sau 10 giờ sáng và trước 15 giờ chiều. Nếu điều kiên cho phép. Sau khi tưới nước nên để cho cây lan Ho diep được thoáng khí thông gió. Để cho nước đọng trên mặt lá bị bay hơi hết sẽ giảm sự phát sinh của bệnh hại.
* Nguyên tắc tưới nước: Giá thể giữ ở mức lúc khô lúc ướt, nếu thấy giá thể khô thì tưới nước và tưới ướt đẫm.
Lan Ho diep là loài lan có rễ buông trong không khí. Nên độ thông thoáng của hệ rễ có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây. Khi dùng rêu làm giá thể trồng, nếu nước đọng trong rêu lâu ngày thì nước sẽ lấp đầy các khe trống. Không khí ở các lỗ trống trong giá thể bị nước đẩy đi hết. Không khí bên ngoài cũng không vào được. Dẫn đến cây bị thiếu ôxy, làm cho rễ lan Ho diep không hô hấp được bình thường.
Đồng thời do giá thể không đủ ôxy, nên những vi sinh vật háo khí có chức năng phân huỷ chất hữu cơ không thể hoạt động được bình thường. Ảnh hưởng đến việc cung cấp các chất dinh dưỡng. Các vi sinh vật hiếm khí sinh sôi nảy nở, tăng độ chua của giá thể. Tạo ra một số axit như HSO4; NH4… khiến cho rễ lan Ho diep bị đầu độc. Trong quá trình trồng lan Ho diep hay gặp phải hiện tượng giá thể bị chua có mùi hôi thối, chính là vì giá thể bị quá ướt lâu ngày tạo thành.
Phân bón:
Trong thời kỳ sinh trưởng sinh dưỡng của lan Ho diep, cần bón N,P,K với tỷ lệ 30-10-10 hoặc tỷ lệ cao 20-10-20. Còn thời kỳ sinh trưởng sinh sản cần bón phân NPK với tỷ lệ 10-30-20. Trước khi xử lý thúc ra hoa, phun thêm KH2PO4 có lợi cho việc hình thành và phát triển của chồi hoa. Làm cho cành hoa to mập, nên bón phân dưới dạng dung dịch.
Các thiết bị trồng:
Các thiết bị dùng để trồng lan Ho diep là nhà kính, nhà lưới… Nhà kính chủ yếu vẫn thường dùng khung sắt để làm. Còn vật liệu lợp vẫn dùng tấm nilon để lợp. Do việc trồng lan Ho diep đòi hỏi nghiêm ngặt về nhiệt độ. Vì thể vườn ươm và vườn trồng lan Ho diep phải có các thiết bị để khống chế điều chỉnh nhiệt độ trong nhà trồng. Để rút ngắn thời gian sinh trưởng, nâng cao chất lượng của hoa.
Thiết bị điều chỉnh nhiệt độ gồm có hệ thống tăng nhiệt và hệ thống giảm nhiệt:
Có thể dùng các máy quạt hơi nóng chạy bằng dầu. Hoặc hệ thống làm nóng bằng nước để tăng nhiệt độ cho lan Ho diep. Trong quá trình tăng nhiệt độ và giảm nhiệt độ. Cũng phải bảo đảm giữ ẩm độ cho vườn trồng. Để giảm nhiệt độ có thể dùng hệ thống phun sương mù; hệ thống che nắng giảm nhiệt; hệ thống phun sương mù ở nóc nhà trồng lan Ho diep.
Phương pháp phun sương mù cho vườn lan Ho diep gồm có: bơm cao áp; kim phun; đường ống và hệ thống điều khiển. Hạt nước được phun có kích cỡ 1pm đến 10pm. Sau khi phun nước sẽ hấp thu nhiệt trong phòng, sau đó hút hơi nước này thải ra ngoài sẽ đạt được mục đích giảm nhiệt trong nhà trồng. Phương pháp này chủ yếu dùng ở những nơi có độ ẩm trong không khí thấp và có điều kiện thông gió tự nhiên, có thế giảm 3-10°C của nhà lưới. Ngoài ra hệ thống giảm nhiệt bằng sương mù có thể dùng đề điều chỉnh độ ẩm của nhà trồng hoa lan.
Điều tiết ánh sáng cho lan phải căn cứ vào đặc điểm và nhu cầu về ánh sáng của từng thời kỳ sinh trưởng của cây. Thường dùng các tấm lưới đen có mật độ mắt lưới khác nhau để che sáng. Căn cứ vào chỗ lắp đặt lưới chắn sáng khác nhau mà chia thành chắn sáng trong và chắn lưới ngoài.
Chắn lưới ngoài là các tấm lưới chắn sáng được lắp đặt ngoài nhà lưới và ngược lại. Việc chắn sáng ngoài có tác dụng tốt đối với chắn sáng và làm giảm nhiệt độ. Sau khi lắp đặt các tấm lưới chắn sáng ngoài nhà, thì nhiệt độ trong nhà trồng cỏ thể giảm từ 3-7°C; còn các tấm chắn sáng ngoài còn có tác dụng cách nhiệt vả giữ ấm vào ban đêm rất hiệu quả, chống lại sự tản nhiệt có lợi cho việc giữ nhiệt vào ban đêm.
Điều khiển lan Ho diep nở hoa vào dịp Tết Nguyên đán
Phương pháp 1:
Thông qua việc chỉnh nhiệt độ ta có thể khống chế thời gian ra hoa của lan Ho diep. Trong điều kiện trồng trong nhà kính, phải thiết kế 2 nhà gồm có nhà kính nhiệt độ (25~30°C) và nhà kính nhiệt độ thấp (18-25°C). Nhiệt độ cao để cây lan Ho diep sinh trưởng sinh dưỡng, còn nhà nhiệt độ để thấp để cho cây sinh trưởng sinh thực (sinh sản).
Cây lan Ho diep đã qua một lần nở hoa, xử lý lạnh 20-40 ngày mới bắt đầu hình thành chồi hoa. Sau khi chồi hoa hỉnh thành cần giữ nhiệt độ ban đêm 18-20°c, trồng tiếp 3-4 tháng sau sẽ nở hoa. Khi cành hoa lan Ho diep mọc dài 10-15cm có thể kết thúc việc xử lý ở nhiệt độ lạnh, nếu không sẽ kéo dài thời gian nở hoa.
Việc xử Ịý lạnh thường tiến hành từ cuối tháng 8 cho đến đầu tháng 9. Cứ 1000m2 diện tích nhà lưới, có thể trồng 20-25.000 chậu lan Ho diep. Mỗi 1000m2 diện tích nhà lưới có hệ thống điều hoà nhiệt độ (quạt giảm nhiệt, hệ thống tăng nhiệt, giá trồng di động….) có giá trị 500-1000 triệu đồng. Cách trồng này ngoài việc phải đầu tư một lượng vốn lớn, ở thời kỳ thúc hoa lan Ho diep mỗi tháng còn làm tiêu tốn khoảng 5.000-7.000 KW điện.
Phương pháp 2:
Thông qua khí hậu của núi cao đề điều chỉnh nhiệt độ, thúc lan Ho diep ra hoa vào dịp Tết. Những năm gần đây đã có nhiều nghiên cứu về việc lợi dụng khí hậu vùng núi cao để trồng các loại hoa quý hiếm và đã thành công trong việc thu được lan Ho diep ra hoa đúng dịp Tết. Trên lý thuyết cứ lên cao 100m so với mặt nước biển thì nhiệt độ lại giảm đi 0,6°c, mặt khác ở độ cao 700-1000m thì khí hậu của vùng núi có thể tạo nên sự chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm khá lớn.
Chỉ cần áp dụng được yêu cầu về nhiệt độ và độ chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm cho sự phân hoá mầm hoa thì việc xử lý hoa lan Ho diep trên núi cao chỉ cần 20-40 ngày là đã phân hoá ra chồi hoa. Phương pháp đưa cây lên núi để thúc ra hoa lan Ho diep vào dịp Tết là một phương pháp có triển vọng thực hiện và rất kinh tế. Tiền vốn đầu tư cho việc đưa hoa lên núi, chủ yếu là công vận chuyện. Chọn cách đóng gói tốt, giảm thiểu được làm rách, gãy đối với lá và chồi lan Ho diep là những việc quan trọng nhất trong việc đưa hoa lên núi xử lý lạnh.
Phương pháp cụ thể như sau:
Đưa cây lan Ho diep có từ 4-6 lá, cây khoẻ mạnh vào tháng 8- tháng 9 lên độ cao 700m ở vùng núi và tiến hành xử lý lạnh thúc ra hoa; kích thích sự hình thành chồi hoa và sinh trường sinh sản của lan. Khi chồi hoa lan ho diep đã mọc đến một độ dài nhất định (trên 15cm), lại chuyển xuống núi, trồng trong nhà kính sẽ kịp ra hoa vào dịp Tết. Việc chọn thời gian để đưa cây lên núi để xử lý lạnh cần căn cứ vào độ tuổi của cây và tình trạng sinh trưởng sinh trưởng của cây lan Ho diep để quyết định.
Cây lan Ho diep ít tuổi (16-20 tháng), diện tích lá nhỏ, có thể chọn vào đưa lên núi trước ngày mùng 7 tháng 7 âm lịch. Đối với những cây lan Ho diep nhiều tuổi, diện tích lá lớn, có thể lùi thời gian lên núi một cách thích hợp nhất. Sau ngày 7 tháng 7 âm lịch một đến hai tuần hãy đưa lên núi để xử lý lạnh thúc ra hoa. Kết quả nghiên cứu cho thấy, diện tích lá và sự phát dục của cành hoa lan Ho diep có quan hệ tý lệ thuận rất rõ ràng, diện tích lá càng lớn, thì phát hoa nảy mầm càng sớm, chồi hoa phát dục càng nhanh, cây hoa nở hoa càng sớm.
Khi cành hoa lan Ho diep mọc dài 10-15cm, thì phải dùng dây sắt để cổ định, để cành hoa lan Ho diep mọc theo phương thẳng đứng, nếu không các cành hoa lan Ho diep sẽ mọc cong theo hướng chiếu sáng, ảnh hưởng đến việc tạo hình chậu hoa sau này.
Khi cành hoa lan Ho diep đạt 20-25cm, thì nụ hoa bẳt đầu xuất hiện, khi cành hoa đạt 40-60cm thì bắt đẩu nở hoa. Thời gian tính từ lủc bất đẩu xử lý lạnh cho đến khi ra hoa 110-120 ngày.
Chọn cây kích thích:
Để có thể thu được những cây lan Ho diep có hoa đẹp, nên chọn những cây hơn 2 năm tuổi (có 6-8 lá), để tiến hành xử lý thúc ra hoa, số hoa có thể đạt trên 10 bông trên một cảnh hoa.
Những chất kích thích sinh trưởng sinh thực thực vật như: BA, GA và B9 rất có hiệu quả trong việc kích thích chồi hoa lan Ho diep phân hoá, nhưng không thể thay thế cho việc xử lý lạnh. Xử lý có thể kiềm chế cành mọc cao, nâng cao chất lượng của hoa. Khi chồi hoa mọc dài 0,5cm, dùng xử lý vài lần đến khi chồi hoa mọc đều đến 1cm thì dừng lại. Sau đó chăm sóc trong nhà nhiệt độ thấp, có thể khiến cho hoa mọc chặt chẽ với nhau, hoa lan Ho diep đẹp hơn, phương pháp này chủ yếu dùng để chơi hoa chậu.
https://www.thanhorchid.com/san-pham/lan-ho-diep/
Phòng trừ rụng hoa, rụng nụ
Trong quá trình chăm sóc lan Ho diep thời kỳ có hoa. Thường gặp phải các vấn đề như nụ hoa phát triển không đều; sớm héo vàng… Nguyên nhân chủ yếu là:
- Giá thể trồng quá khô, độ ẩm không đủ.
- Nhà trồng lan Hò diep không thoáng khí.
- Nhiệt độ môi trường sinh trưởng chênh lệch quá lớn, lúc quá cao; lúc quá thấp.
- Khi hoa kết nụ vẫn bón phân với nồng độ cao.
- Gốc của bông hoa có ngấn đọng của nước, phân bón.
- Do giá thể có tính kiềm, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ của rễ.
Do vậy vào thời kỳ ra hoa của lan Ho diep vẫn cần phải chăm sóc và bảo vệ thật tỉ mỉ. Khắc phục những nguyên nhân làm cho nụ hoa bị héo vàng. Mới có thể trồng được những cây lan Ho diep có chất lượng cao.
III, Phòng trừ sâu bệnh hại lan Hồ Điệp
1, Những bệnh thường gặp:
A, Các bệnh do nấm:
a) Bệnh thối đen:
Bệnh do nấm Phytophthora palmivora gây ra. Nấm bệnh hại trên cây lan Ho diep con và cây trưởng thành thường vào mùa Hè. Lúc nhiệt độ và ẩm độ cao (tháng 6-8). Hoặc do nhà trồng lan Ho diep không thông gió khiến bệnh phát sinh. Khi bệnh đã xảy ra, nếu không xử lý kịp thời sẽ lây lan rất nhanh đến rễ; thân, làm thối rễ; vụn nát. Bệnh lây lan chủ yếu là do các bào tử nấm dính vào các hạt nước khi tưới. Các bào tử nấm xâm nhập vào lan Ho diep qua các vết thương ở rễ; thân; lá khiến cho rễ bị thối và lá bị rụng.
Phương pháp phòng trừ như sau:
Duy trì nhà trồng được thông gió, thoáng khí.
Khi trồng hay thay chậu, cần tránh làm xây xước rễ lan Ho diep. Những vùng bị xây xước phải được rửa tiệt trùng.
Khi phát hiện bệnh, phải quản lý chặt chẽ chế độ nước tưới. Tránh cho cây bị mưa ướt.
Khi cây lan Ho diep non bị bệnh, phải kịp thời bỏ cây bệnh và giá thể trồng của cây đó tiêu hủy.
Khi cây lan Ho diep bánh tẻ bị bệnh, dùng kéo diệt trùng cắt bỏ các vết bị bệnh. Bôi lên các vết cắt thuốc sát trùng như: Natri phenolat; nếu cây lan Ho diep bị nặng thì phải loại bỏ để tránh bệnh phát tán sang cây khác.
Các loại thuốc thường dùng đế phun là:
+ Appencarb 75DF 15g/101ít.
+ Score 250EC 5-10ml/101ít.
+ Đồng Oxyt BTN 35% nồng độ 50-100g/10Iít.
b) Bệnh thán thư:
Bệnh do nấm Collectotrichum gây hại cho lá già hoặc lá của cây lan Ho diep sinh trưởng kém. Biểu hiện bệnh là các vết đốm lớn màu nâu đen có hình tròn. Ở tâm các đốm có những vòng tròn nhỏ màu nâu hoặc vàng. Sợi nấm sinh trường rất thích hợp ở nhiệt độ 20-26°C. Bệnh này có thể xảy ra quanh năm.
Cách phòng và trị bệnh như sau:
+ Boocdo 1%
+ Manconeb BTN 25 – 30g/bình 8 lít.
+ Carben vil 50 sc 0,2 – 0,4/ha (thường phun 600 lít dung dịch cho 1 ha).
+ Topsin 5-10g/bình 8 lít.
+ Arbotect 6-10g/bình 8 lít.
c) Bệnh phấn trắng:
Bệnh gây hại cho thân và rễ của lan Ho diep. Bệnh xâm nhiễm qua thân và lá khiến cho rễ và lá bị thối. Thời kỳ đầu khi phát bệnh ở cây non, rất khó phân biệt với bệnh thối mềm. Nhưng không lâu sau đó thì trên vết bệnh xuất hiện các sợi nấm màu trắng đặc trưng cho bệnh này. Sau sẽ xuất hiện các bào tử màu đen khiến cho cây lan Ho diep bị thối thân và chết.
Cách phòng trừ:
Không nên dùng các giá thể chưa được khử trùng.
Làm sạch các ký chủ, vệ sinh sạch môi trường quanh vườn lan Ho diep.
Kiểm tra cây khi có bệnh thì loại bỏ.
Khi bị bệnh có thể dùng:
+ Dung dịch Boocdo 1%
+ Rovral 50 WP 10-20g/bỉnh 10 lít
+ Anvil 5 sc 10-15mĩ/bình 10 lít
+ Score 250 EC 5-10ml/bình 10 lít
d) Bệnh muội than:
Bênh thường gặp ờ những vườn lan Ho diep không được chăm sóc tốt; Do không được thông gió; ánh sáng không đủ. Cây lan Ho diep dễ bị một số loại sâu như Rầy bông, bướm Phấn… cắn hại, lây truyền bệnh này. Chúng tiết các dịch ngọt trên bề mặt và lưng lá, thân hoặc trên cuống hoa lan Ho diep. Lúc đó bào tử của muội than sẽ mọc trên dịch ngọt đó. Mặc dù đây chỉ là bệnh trên bề mặt lá, không có ảnh hưởng trực tiếp đến cây. Nhưng những vùng lá lan Ho diep cây bị che bởi nấm; sẽ ảnh hưởng đến quang hợp và hình dáng bên ngoài của cây.
Cách phòng trừ:
+ Diệt các loại rệp truyền nhiễm bệnh.
+ Khi có bệnh muộn than thì dùng nước để lau sạch vết bệnh.
+ Chọn những giống không tiết ra dịch ngọt.
+ Dùng Dithane 80 WP 40-50g/bỉnh 10 lít, cách hai tuần phun 1 lần.
e) Bệnh đốm nâu trên hoa:
Bệnh đốm nâu trên hoa do nấm Botrytis cinerea Pers gây ra trên cánh hoa lan Ho diep. Nguyên nhân chủ yếu là do độ ẩm cao và không thông thoáng gió của môi trường gây ra. Khi đóng chặt cửa giữ nhiệt độ vào mùa Đông; Xuân. Làm cho độ ẩm trong nhà trồng quá cao (trên 85%) khiến cho bệnh này dễ dàng phát sinh. Bệnh thường xuất hiện vào khoảng tháng 2-5 hàng năm. Phổ biến xảy ra ở cây lan Ho diep trồng trong nhà kính. Nếu hoa lan Ho diep bị bệnh này không những làm giảm vẻ đẹp và giảm giá thành. Mà còn có thể không bán được gây tổn thất nghiêm trọng.
Cách phòng trừ:
+ Giữ cho nhà trồng thông gió, thoáng khí, độ ầm thấp.
+ Tránh nóng, tránh trồng dày, tránh mưa hoặc phun nước lên hoa lan Ho diep.
Các loại thuốc dùng để phun là:
+ Bellkute 40 WP 8g/bình 10 lít.
+ Rovral 50 WP 10-20g/bình 10 lít.
f) Bệnh vàng lá hoặc bệnh rụng hoa:
Bệnh này gây hại cho phần cuống lá. Dấu hiệu bệnh là các đốm màu xám nhạt; hoặc các đốm không có hình thù đặc trưng. Bên trong có các bào tử nấm màu nâu nhạt. Khi mắc bệnh sẽ khí lá lan Ho diep bị vàng và rụng.
Cách phòng trừ:
Loại trừ các cuống hoa và hoạ rụng trong vườn.
Giữ cho vườn lan Ho diep thông gió thoáng khí.
Phun định kỳ dung dịch Boocdo 1%, Zineb 80 WP hay Dithane 80 WP. Với liều lượng và cách dùng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
B, Bệnh do vi khuẩn:
Các bệnh do vi khuẩn gây hại trên cây lan Ho diep thường có 2 loại là: bệnh thối mềm và bệnh đốm nâu (hay còn gọi là bệnh đốm lá). Bệnh thối mềm thường xảy ra vào mùa Đông. Bệnh đốm nâu lại thường gặp vào mùa Xuân và mùa Thu.
a) Bệnh thối mềm:
Bệnh thối mềm do vi khuẩn Pseudonoas gladioli gây ra. Khi lá lan Ho diep bị bệnh, đầu tiên xuất hiện các đốm mọng nước. Các đốm nước lan ra hướng về phía ánh sáng, có dạng trong suốt. Trong điều kiện thích hợp các đốm bệnh lan rất nhanh. Khi nhiễm bệnh 1-2 ngày thì mỗi ngày lan sang 3-4cm. Sau 3 ngày thì lan rộng ra với tốc độ 5-7cm/ngày. Do đó các cây lan Ho diep non khi bị bệnh chỉ khoảng 2-3 ngày là chết.
Đối với cây lan Ho diep trưởng thành bị bệnh khi có tác động cơ giới như tưới nước; bón phân; vận chuyến… lá rất dễ bị rách. Lúc đó sẽ giải phóng ra một lượng lớn dịch chứa vi khuẩn. Xâm nhiễm sang các lá khoẻ mạnh tạo thành đợt lây nhiễm thứ hai và làm tăng tốc độ phát tán.
Bệnh thối mềm do vi khuẩn gây ra nên các thuốc trừ thông thường đều không có hiệu quả. Một khi phát bệnh thì chỉ có thể loại bỏ. Do đó chủ yếu dùng các biện pháp phòng bệnh; quản lý chặt chẽ nhà trồng lan Ho diep và định kỳ phun thuốc.
Cách phòng trị bệnh như sau:
Cây lan Ho diep không nên đặt quá sát nhau, cần giữ khoảng cách hợp lý. Bón vừa đủ đạm, cung cấp đủ ánh sáng và làm tăng sức đề kháng cho cây.
Tăng cường thông gió và giảm ẩm. Sau khi tưới nước không để đọng nước trên lá lan Ho diep và làm sạch cỏ trong vườn lan.
Kịp thời loại bỏ cây bị bệnh, tập trung lại để đốt hoặc chôn. Cách ly cây bị bệnh khỏi khu vực trồng lan Ho diep.
Định kỳ phun các chất diệt trừ vi khuẩn.
Phun thuốc kháng sinh: 1g Streptomicin + 1g Tetracyclin hoà trong 1,5 lít nước.
Chú ý: Ngừng tưới nước khi xử lý bệnh một vài ngày.
b) Bệnh thối nâu:
Bệnh thối nâu do vi khuẩn Enwinia carotovora gây ra. Làm chết lan Ho diep chỉ sau 2-3 ngày mắc bệnh, đặc biệt vào mùa mưa. Vi khuẩn này ưa nơi nóng ẩm, khi lá bị đọng nước thì rất dễ phát bệnh.
Khí mắc bệnh, lá cây lan Ho diep xuất hiện những đốm nâu mọng nước màu xanh lục. Ở điều kiện thích hợp những đốm nhỏ này lan ra thành những đốm to hình elip; dài hoặc không có hình thù rõ rệt. Có màu xanh xẫm hoặc nâu đen, xung quanh các vết bệnh thường có các vòng nâu đen. Khi bị nặng làm lá bị vàng và rụng, nếu lan đến đỉnh sinh trưởng sẽ làm chết cây. Trong điều kiện thay đổi không thích hợp cho vi khuẩn hoặc sau khi phun thuốc đặc hiệu. Các đốm bệnh chuyển thành màu nâu và không lan nữa. Xung quanh vết bệnh sẽ tạo thành các khuyên màu vàng.
Sau khi vi khuẩn thối nâu xâm nhập vào cây lan Ho diep. Phải mất một tuần sau mới xuất hiện những đốm có thể quan sát bằng mắt thường được. Tốc độ lây lan rất chậm, nhưng sau khi phát hiện vết bệnh. Cho dù chúng ta có lập tức loại bỏ vết bệnh. Thì một vài ngày sau vẫn xuất hiện các vết bệnh ở vị trí khác trên lá lan Ho diep. Trừ khi có thể liên tục phun thuốc kháng sinh hoặc thuốc chứa Cu (Đồng). Cần phát hiện bệnh thật sớm cộng thêm phun thuốc định kỳ mới có thể thành công trong việc ngăn chặn bệnh.
Cách phòng trừ:
Cắt bỏ phần thối, sau đó ngâm cây lan Ho diep vào dung dịch thuốc Kasia 20 WP 1/1000 (một thìa cafe cho 5 lít nước) thời gian ngâm 1-2 giờ.
Bôi vôi vào vết cắt bỏ phần thối rồi phun thuốc kháng sinh: 1g Streptomicin + 1g Tetracylin hoà trong 1,5 lít nước.
Ngừng tưới nước khi xử lý bệnh một vài ngày.
C, Bệnh virus:
Virus gây bệnh cho lan thưởng gặp: Virus ORST; CYMV; Orchid Strain TMV; CMV. Hai loại đầu là hai loại virus gây bệnh chủ yếu ở lan Ho diep. Nó gây bệnh và lây lan chủ yếu là do côn trùng; do sự cọ xát giữa các lá và do các vết thương cơ học… Virus ORST và CYMV đều không gây bệnh cho đời sau qua hạt.
Các cây lan Ho diep bị bệnh do virus thường tạo ra các đốm hoại tử; lá ngả vàng và hoa đổi màu; có đột biến… Các bệnh xảy ra do đặc điểm sinh lý của cây rất dễ nhầm lẫn với các bệnh do virus và rất khó phán đoán. Phòng bệnh virus chủ yếu qua phát hiện sớm; xử lý sớm; tiêu huỷ sớm và đồng thời diệt các sâu hại; khử trùng sạch các dụng cụ để ngăn chặn cho virus lây lan. Chọn lựa các giống lan Ho diep gốc đã được làm sạch virus cũng là một cách hữu hiệu tránh nhiễm virus cho cây trên diện rộng.
2, Sâu hại thuờng gặp:
a) Sâu hại thuộc họ châu chấu:
Sâu hại lan Ho diep thuộc họ châu chấu thường là loại châu chấu thân nhỏ. Chúng bay vào vườn lan từ các vùng cỏ và cây trồng xung quanh vườn. Gây hại cho lan Ho diep vào thời điểm hè thu, cán lại lá, cành hoa và cánh hoa. Để lại các lỗ trên lá, đối với các lá non, châu chấu cắn làm cho lá bị rụng. Cánh hoa lan Ho diep bị cắn không được lành lặn, làm giảm giá trị.
Cách phòng trừ như sau:
Làm sạch cỏ xung quang vườn lan Ho diep; giảm thiểu nơi trú ẩn và sinh sản của châu chấu.
Dùng thuốc hoá học: Pegasus 500 sc, Supracide 40 EC với liều lượng và cách dùng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
b) Bọ trĩ (Thrips palmi):
Bọ trĩ thường hại hoa và lá non lan Ho diep, phát sinh mạnh trong thời kỳ cây ra hoa. Bọ trĩ tập trung vào những nơi cánh hoa lan Ho diep xếp chồng lên nhau; hút nhựa và đẻ trứng lên đỏ; con non nở ra lại tiếp tục cắn và hại cây. Cánh hoa và nụ khi bị sâu thường bị héo vàng và rụng. Các nụ hoa lan Ho diep bị sâu sau khi hoa nở sẽ bị cong vẹo; cánh hoa bị sâu sẽ làm xuất hiện các vết đốm trắng. Sau đó làm cho hoa bị biến màu; khô héo và mất đi vẻ đẹp vốn có của hoa lan. Khi hoa đã nở, sâu di chuyển đến các lá non khác. Khiến cho các lá non này xuất hiện những đốm hoặc các vết màu nâu, lá bị cong vẹo.
Cách phòng trừ như sau:
Trong vườn lan Ho diep, treo các tấm bảng bắt côn trùng màu vàng để bắt bọ trĩ; và quan sát tình trạng sâu bệnh.
Dùng thuốc hoá học: Sumicidin 5-15g/bình 8 lít; Kelthane 18,5 EC, 10-15ml/10lít.
Khi vườn lan còn trống để vườn đến nhiệt độ 39°c, liên tục 2-3 ngày để diệt mầm sâu.
c) Rệp vảy (Scale insects):
Rệp vảy chủ yếu ký sinh ở lá; cuống lá và thân của lan Ho diep. Rệp dùng miệng có gai tiêm vào cây và hút chất dinh dưỡng. Sâu non mới nở bò khắp cây tìm những vị trí nhất định và ở lại rồi gây hại; hút nhựa cây. Khi bị nghiêm trọng làm cho lá bị vàng và héo rồi rụng. Một số sâu sống ở lưng lá; một số loại sống ở trên mặt lá của lan Ho diep. Rệp thường suất hiện nhiều ở những vườn trồng có nhiệt độ và ẩm độ cao; không thông gió và thoáng khí. Loại côn trùng này có tiết ra các dịch ngọt, làm môi trường cho bệnh muội than phát triển. Ảnh hưởng đến vẻ đẹp của cây lan Ho diep.
Cách phòng trị như sau:
Khi bị nhẹ dùng chổi lông quét hồ dính để quét hoặc cắt bỏ những phần bị rệp rồi huỷ bỏ.
Dùng thiên địch.
Thuốc hoá học: Malathion hoặc Trebon với lượng 10ml/bình 8 lít.
d) Rầy bông (Mealy bugs):
Rầy bông rất phát triển vào mùa Xuân và mùa Hè, rầy hút chất dinh dưỡng trên lá non; chồi non; nụ hoa và chồi hoa của lan Ho diep. Khiến cho cây chậm sinh trưởng; lá và hoa bị biến dạng; cong vẹo và phát triển kém. Chất dịch ngọt của rầy bông tiết ra hấp dẫn kiến, bệnh muội than và các bệnh nấm khác.
Cách phòng trừ như sau:
Dùng thuốc hoá học:
+ Trebon 10ND 8-10ml/bình 10 lít.
+ Malathion 50 WP 1 thìa cafe/4 lít nước phun hoặc nhúng cây trong 15 phút, cần lặp lại sau một tuần để diệt rầy mới nở.
Dùng thiên địch tự nhiên.
Dùng bảng màu vàng để bắt rầy.
e) Ngài và bướm đêm:
Loài ngài gây hại cho lan Ho diep chủ yếu là loại ngài đêm cánh sọc. Con ngài cái bay vào vườn lan, đẻ trứng trên mặt dưới của lá. Sau khi trứng nở thành đám sâu non cắn hại lá non; tạo thành những lỗ ăn sâu trên lá. Trên giá thể có các vết phân của sâu màu đen. Mỗi năm ngài và bướm đêm có thể sinh sôi 7-8 đời. Từ đời thứ 3 bắt đầu gây hại trên diện rộng. Vào giai đoạn hoa lan Ho diep nở, sâu cũng cắn cành hoa và cánh hoa. Sâu non ban ngày núp trong giá thể và trong lá héo, đợi trời tối mới ra gây hại.
Cách phòng trừ như sau:
Làm sạch cỏ xung quanh vườn lan; lá già và lá rụng để cho sâu không còn nơi ẩn nấp. Thường xuyên xem xét vườn lan, đêm tối soi đèn pin tìm sâu để kịp thời loại bỏ.
Đặt các hộp giấy đã bôi các chất kích tố sinh dục ngoài vườn lan Ho diep. Để hấp dẫn con ngài đực, diệt bỏ ngài đực sẽ khống chế đựợc sâu hại.
Dùng thuốc hoá học: Pegasus 500 SC, Supracid 40 EC. Liều lượng và cách dùng theo hướng dẫn trên bao bì của nhà sản xuất.
f) Nhện:
Chủ yếu là nhện đỏ; nhện vàng và nhện già phá hủy cây lan Ho diep. Xảy ra nhiều vào lúc thời tiết khô hanh và nhiệt độ cao. Khi xuất hiện, chúng ở lưng lá nên rất khó phát hiện. Sau đó sinh sôi nảy nở rất nhanh, cắn hại lá lan Ho diep tạo ra các đốm li ti dày đặc màu nâu. Rồi thành từng đám lớn. Lúc nghiêm trọng ở đằng sau lưng lá Ho diep xuất hiện các sợi tơ, làm cho lá bị vàng đi; cong vặn lại và rồi rụng.
Cách phòng trừ như sau:
Dùng nước xà phòng loãng phun một lớp trên bề mặt lá và lưng lá lan Ho diep. Tạo thành màng xà phòng khiến sâu không ký sinh được.
Dùng thiên địch.
Dùng chất hoá học:
+ Sulphur weltable power 1kg/20 lít nước.
+ Red Spiderand mite spray: 1 thìa cafe cho 4 lít nước.
+ Aramite 15% 30g/20 lít nước.
+ Chlocide 20g/20 lít xịt liên tục từ 2-3 lần.
+ Methylated spirit, Kelthane 2%.
https://www.thanhorchid.com/san-pham/lan-ho-diep/
g) Bọ phấn:
Xảy ra ở nhà trồng lan Ho diep không thông gìó. Thường tập trung ở trên thân cây lan, khi bị nặng làm cho lá; cuống lá và trên thân đều bám đầy sâu. Khả năng sinh sản của chúng rất mạnh, khiến cho lá bị héo và rụng. Khi có bọ hại, phun thuốc hoá học Pegasus 500SC; Supracide 40 EC với liều lượng và cách dùng theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Hoặc dùng các bảng bắt côn trùng màu vàng đề bắt.
3, Động vật gây hại:
a) Ốc sên:
Thường là ốc sên đầu dài và ốc sên châu Phi. Chúng thích nghi với môi trường ẩm thấp; thường nấp trong rãnh nước; cỏ dại; !á già hoặc trong chậu trồng. Ban ngày nấp, ban đêm bò ra cắn lá; chồi; hoa; rễ. Khi bò xung quanh để lại các vết dài màu trắng, ảnh hưởng đến vẻ đẹp của hoa. Vào những ngày mưa hoặc lúc sắp tối chúng bò ra can hại lan Ho diep.
Cách phòng trừ như sau:
Diệt sạch cỏ dại và lá rụng; không nên dự trữ nước trong vườn; làm vệ sinh định kỳ sạch sẽ.
Bắt ốc sên vào lúc sáng sớm và lúc hoàng hôn.
Rắc vôi bột xung quanh để ốc sên bị cách ly.
Dùng một số mồi tẩm thuốc độc để diệt.
b) Chuột:
Chuột hay cắn cây lan, trong vườn nên đặt các bẫy đánh chuột hoặc rắc bả chuột để diệt.
