Kiếm phan trí – giới thiệu và lịch sử cây
Đứng đầu danh sách những cây kiếm Việt có tiếng phải kể đến cây lan kiếm Phan trí. Kiếm phan trí hay từng được gọi với những cái tên như Hoàng phan sư, Hoàng long, Sư phụ, Bảo kiếm, Thượng phương, Gia lai vàng, Mai hoa (phú quốc)… Không có tài liệu chính thống nào đưa ra nguồn gốc của cây lan kiếm phan trí tuy nhiên một câu chuyện về nguồn gốc của cây kiếm này được truyền nhau như sau. Cây kiếm phan trí được khai thác từ rừng miền Trung được anh tên Nguyễn Minh ở nhà bè nuôi trồng. Cây được gọi với các tên như kiếm vàng, kiếm củ vàng. Khoảng năm 2007 anh tách tặng cây cho 3 người và cũng từ đó cây phan trí có các tên gọi khác nhau.
Người đầu tiên là thầy Trừu hay được gọi là sư phụ cây mang tên “sư phụ” nguồn gốc từ đây. Tên “Hoàng long hay “Hoàng long dâng châu” được gọi từ những năm 2010-2011. Hai người thầy tiếp theo tên Quốc Anh và Phan Trí. Cái tên Phan trí hay gọi tắt lá Trí cũng từ đây mà ra do vào khoảng cuối năm 2011 thầy Trí có chia sẻ cây ra Hải Phòng. Từ những năm 2017 cái tên “Hoàng phan sư” được gọi nhằm tổng hợp những tên phía trên đều là từ 1 cây mà ra. Và đến thời điểm 2020-2021 cái tên Phan trí hoặc Trí được gọi nhiều.
Cũng có một số ý kiến cho rằng cây Hoàng long và cây Phan trí khác nhau đôi chút bởi đặc điểm hình thái hoa. Nhưng hiện tại giá mua bán của “hai dòng này” cũng bằng nhau.
Đặc điểm hình thái cây lan kiếm phan trí
Phan trí là cây kiếm đẹp xuất sắc từ “củ”, lá, hoa.
“Củ” cây trưởng thành có đường kính lên tới 5-7 cm. Lá xanh bóng quanh năm, lá non có màu nõn chuối, đường kính lá trưởng thành đạt 6-7 cm hoặc hơn. Đầu lá xanh sạch, khi lá dài ra sẽ mở xòe, bản lá dày, không bị vẹo. Lá mọc đối xứng ra hai hướng. Tùy vào chế độ chăm sóc và điều kiện ánh nắng của từng vườn khác nhau mà độ dài và bề rộng của lá lan kiếm phan trí có sự khác nhau. Những cây nhận được đủ nắng lá có xu hướng ngắn (côn) hơn những vườn thiếu nắng. Lá côn, bản lá to có giá trị thẩm mỹ cao hơn so với những cây có lá dài và bản lá nhỏ.
Hình ảnh củ và mầm lan kiếm phan trí
Hình ảnh thân lá kiếm phan trí (ảnh sưu tầm)
Mầm non thường lên ở các mắt ngủ tại phần gốc (hay còn gọi là mắt ngủ ngoài).
Trường hợp thân già hết các mắt ngủ ngoài hoặc mắt ngủ ngoài bị hỏng thì các mầm sẽ được mọc lên tại các mắt ngủ dưới bẹ lá.
Mỗi cần hoa mang 15-25 bông hoặc hơn.
Cần hoa lan phan trí dài 40-60 cm thường mọc ra từ các mắt ngủ tại phần gốc. Hoa lan kiếm phan trí mọc so le nhau quanh trục cần hoa. Hoa kiếm phan trí có 3 cánh đài và 2 cánh bên màu vàng tươi. Cánh bầu xếp cân đối quanh cánh môi, cánh môi có màu trắng, vàng ánh hồng. Cánh môi duỗi thẳng trong khoảng thời gian 10-12h đầu. Sau đó cánh môi cuộn lại và các cánh đài, cánh bên có màu vàng đậm hơn. Khoảng thời gian trước khi lưỡi cuộn cũng là khoảng thời gian đẹp nhất của bông lan kiếm. Trụ nhụy có màu vàng các đặc điểm bông hoa thể hiện các nét đặc trưng của một bông semi-alba.
Tùy vào thể trạng của cây và giai đoạn mà mỗi lần hoa nở có sự khác biệt chút về hình thái. Tuy nhiên sự biến thiên là không nhiều, khuân hoa và màu sắc cơ bản không thay đổi.
Hình ảnh mặt hoa lan kiếm phan trí
Tại cuống các cần hoa có các mắt ngủ lớn, có thể kích thích mầm non lên từ các mắt ngủ tại cần hoa đã tàn. Ngắm một chậu kiếm phan trí trưởng thành phát triển đều các hướng trong chậu mọi người sẽ không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của cây. Một vẻ đẹp hoàn hảo, hài hòa từ thân, lá và hoa.
Hình ảnh mặt hoa kiếm phan trí
Kiếm lá cứng nói chung và phan trí kiếm nói riêng đều có thể bị mắc một vấn đề mà các nhà vườn rất sợ gặp phải.
Đó là tình trạng cây kiếm bị sần lá. Chưa có đề tài nghiên cứu khoa học chính thức về vấn đề này. Cây lá sần có các biểu hiện như trên mặt lá có những vệt chấm hoặc theo mảng có màu sắc khác bình thường. Khi sờ tay vào có cảm giác gồ ghề, lá cây không được nhẵn. Cây lá sần thì mầm thường ra ít mà chủ yếu ra hoa. Giá trị thẩm mỹ của cây lá sần thấp hơn nhiều so với cây lá láng. Giá trị kinh tế của cây vì đó cũng giảm theo rất nhiều, chỉ bằng 10-15% so với cây lá láng.
Hiện tượng sần lá thường xuất hiện khi cây mới tách triết. Ở những thân già, lực trong cây yếu, khi lên mầm non thường hay bị sần. Cũng có thể do cây nhiễm virut trong quá trình tách triết. Hoặc do môi trường trồng cây quá nóng, cây thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng, do côn trùng trích hút. Không chỉ ở cây mới tách triết mà đôi khi trường hợp sần cũng gặp ở những cây đã trồng thuần. Lá non đang láng rồi chuyển sang sần dần. Nguyên nhân dẫn đến cây bị sần chưa được làm rõ. Tuy nhiên để hạn chế vấn đề này cần một số lưu ý như:
- Vệ sinh dụng cụ cắt sạch sẽ bằng cồn hoặc các chất diệt khuẩn khác trước khi tiến hành mỗi vết cắt.
- Xử lý bôi keo vào các vết cắt ngay sau khi tách cây.
- Cây mới tách cần để nơi có ánh sáng yếu và ẩm, không để nơi quá nóng, độ ẩm thấp.
Kiếm phan trí tách nhánh (nhân giống vô tính)
Lan kiếm phan trí giá bao nhiêu – Cây kiếm phan trí tách nhánh đảm bảo được điều kiện cây con mang các đặc điểm di truyền của cây mẹ. Giá thành cây kiếm phan trí tương đối cao so với các loại kiếm lá cứng hiện nay. Có thời điểm giá kiếm phan trí lên tới 500 tr đến 1 tỷ/ thân. Mức giá phổ thông hiện tại rơi vào khoảng 70-150 tr/ thân. Vườn lan Thành Nguyễn hiện không còn cây kiếm phan trí tách nhánh chia sẻ.
Mua lan kiếm phan trí gieo hạt (cây nhân giống hữu tính)
Kiếm phan trí gieo hạt được nuôi trồng tại vườn. Hiện có nhiều cỡ cây khoảng giá giao động từ 100.000 – 1.000.000 đồng/ chậu. Với khoảng giá lan phan trí gieo hạt như trên là giá phổ thông cho một chậu lan trồng mục đích thưởng ngoạn và làm kinh tế. Lan kiếm phan trí gieo hạt mang hoa ngẫu nhiên, có thể giống hoặc không giống cây mẹ. Sản phẩm kiếm phan trí gieo hạt được trồng từ nhỏ tại vườn. Khi gửi cả cốc nhỏ khách hàng về chỉ cần đặt cây vào chậu mới và thêm giá thể mới. Tỷ lệ sống gần như 100%. Phan trí là một dòng có hình thái thân, lá, hoa đẹp nên cây nhân giống bằng hình thức hữu tính cũng có tỷ lệ cao tạo ra nhiều mặt hoa độc đáo.
Hình ảnh lan kiếm phan trí gieo hạt
Tag: kiem phan tri, lan kiem phan tri
? Các bạn đặt hàng trực tuyến hoặc liên hệ: Hotline, zalo: 0963.090.463; 0944.252.463