Đặc điểm hình thái và giải phẫu của một số giống lan Đai Châu

Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm hình thái và giải phẫu của một số giống lan Đai Châu

1. Đặc điểm hình thái, giải phẫu rễ lan đai châu.

– Đặc điểm hình thái rễ lan đai châu.
Khi nghiên cứu so sánh đặc điểm hình thái của 4 giống lan Đai Châu chúng tôi thu được các dẫn liệu ở bảng 1.

     Chóp rễ có màu xanh, biểu hiện cây đang sinh trưởng, phần rễ này có khả năng quang hợp và làm cho rễ dài ra. Màu sắc chóp rễ của các giống có xu hướng theo màu sắc hoa, trong đó chóp rễ của giống hoa màu đỏ và đốm đỏ đều có màu đỏ tía, giống hoa màu trắng có màu xanh hơi vàng, còn chóp rễ giống hoa màu trắng đốm tím có màu xanh đây là cơ sở để nhận biết các giống khi cây chưa có hoa.

Ghi chú: Các số liệu trong bảng được thể hiện bằng giá trị trung bình + Độ lệch chuẩn
Số rễ cấp 1 lớn nhất ở giống Trắng Đốm Tím (5,4 rễ) và nhỏ nhất ở giống Đỏ (4,3 rễ). Số rễ cấp 2 nhiều hơn rễ cấp 1 và dao động từ 5,1 -6,2 rễ trong đó giống Trắng Đốm Tím là nhiều nhất và giống Trắng là thấp nhất. Chiều dài rễ của các giống dao động từ 27,47-30,30cm trong đó dài nhất là giống Trắng Đốm Tím và ngắn nhất là giống Trắng. Giống Trắng Đốm Tím cũng có đường kính rễ lớn nhất (0,93cm) và nhỏ nhất là giống Đốm Đỏ (0,89cm).
Như vậy, các giống lan Đai Châu trong nghiên cứu đều có đặc điểm hình thái rễ đặc trưng của mỗi giống, trong đó giống Trắng Đốm Tím có đặc điểm hình thái rễ thuận lợi cho sinh trưởng của cây như rễ to, dài nhất trong 4 giống.
– Đặc điểm giải phẫu rễ
Khi nghiên cứu về cấu tạo giải phẫu rễ của 4 giống lan Đai Châu chúng tôi thu được kết quả ở hình 2. Qua hình 2 chúng tôi thấy: Cấu tạo rễ lan Đai Châu bao gồm vỏ (hay biều bì ngoài), nhu mô vỏ, trung trụ, trong trung trụ có các bó mạch. Vỏ Nhu mô vỏ Trung trụ Mạch gỗ.

     Mặt cắt ngang của rễ cho thấy lớp vỏ rễ bao gồm lớp biểu bì đơn bên ngoài có các tế bào lớn, dày, được sắp xếp theo dạng vách xuyên tâm, theo sau là một lớp tế bào hình đa giác, mà mặt cắt ngang là hình elip hoặc hình chữ nhật. Lớp tế bào này có tác dụng cho nước thấm qua dễ dàng và ngược lại tránh sự mất nước từ rễ. Lớp vỏ rễ còn có tác dụng phản chiếu ánh sáng và có thể gắn chặt vào các bề mặt của vỏ cây khác, đặc trưng của thực vật sống phụ sinh.
Dưới lớp vỏ (biểu bì) là nhu mô vỏ gồm nhiều lớp, có chất lục lạp và các tế bào ống. Nó được hình thành bởi các tế bào hình tròn, có kích thước khác nhau có vách mỏng.
Tế bào lục lạp ở rễ có thể quang hợp và đây là đặc trưng của rễ phong lan. Lớp nhu mô vỏ có tác dụng dự trữ nước và dinh dưỡng cho cây và có thể thay đổi hình dạng khi leo bám (hình trụ chuyển thành hình bán cầu) rất đặc trưng cho thực vật phụ sinh. Tiếp đến là lớp tế bào nội bì bao bọc xung quanh trung trụ rễ, trong trụ rễ có nhiều bó dẫn vận chuyển nước và các sản phẩm quang hợp.
Ngoài nghiên cứu về cấu tạo giải phẫu chúng tôi còn đo kích thước lớp vỏ, kích thước trung trụ, số bó dẫn, kích thước bó dẫn của rễ lan đai châu. Kết quả được thể hiện ở bảng 3
Kích thước vỏ của các giống dao động trong khoảng từ 1323,75µm đến 1580,0µm; trong đó giống Trắng có kích thước vỏ lớn nhất và giống Đốm Đỏ có kích thước vỏ là nhỏ nhất.
Kích thước trung trụ của các giống dao động trong khoảng từ 958,75µm đến 1232,50µm; trong đó giống Trắng Đốm Tím là lớn nhất và giống Đốm Đỏ là nhỏ nhất.
Số lượng bó dẫn của các giống là rất lớn (>26 bó); trong đó giống đai châu Trắng Đốm Tím là nhiều nhất (27,05 bó) và giống Đốm Đỏ là ít nhất (26,35 bó). Kích thước bó dẫn: Độ dày bó dẫn của các giống tương đối đồng đều nhau, dao động từ 193,5µm đến 202,5µm. Lớn nhất là ở giống đai châu Trắng Đốm Tím (202,5µm) và nhỏ nhất là ở giống đỏ (193,5µm). Độ rộng bó dẫn của các giống có sự biến động khá lớn, lớn nhất ở giống Trắng Đốm Tím đạt 80,5µm và nhỏ nhất là giống Đỏ đạt 48,5µm.

     
     Như vậy, qua đánh giá về đặc điểm hình thái và giải phẫu rễ lan Đai Châu rất đặc trưng cho cây 1 lá mầm, thích nghi với điều kiện sống phụ sinh. Trong đó đặc điểm rễ của giống Trắng Đốm Tím có nhiều thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây như rễ to, nhu mô dày, khả năng hút nước và dự trữ nước tốt, khả năng chịu hạn cao.

2. Đặc điểm hình thái, giải phẫu thân lan đai châu.

– Đặc điểm hình thái thân
Bảng 4 là kết quả nghiên cứu về kích thước và màu sắc thân của 4 giống lan Đai Châu. Kết quả cho thấy: Thân của các giống lan Đai Châu theo dõi đều thuộc loại đơn thân, trên thân của chúng có khả năng mang được rất nhiều lá. Vì vậy, cây càng lâu năm thì càng có nhiều cặp lá, khả năng ra hoa càng cao vì ngồng hoa mọc ra từ các nách lá, do đó trên một cây có thể có nhiều ngồng hoa, làm tăng giá trị của cây. Màu sắc thân của các giống cũng có xu hướng theo màu sắc của hoa, tuy nhiên biểu hiện không được rõ như ở màu sắc chóp rễ. Giống hoa màu đỏ thân có màu xanh tía đỏ, các giống còn lại đều có màu xanh. Chiều cao thân của giống Đỏ là cao nhất (8,98cm) và thấp nhất là giống Trắng (6,62cm). Đường kính thân lớn nhất ở giống Trắng Đốm Tím (1,38cm) và nhỏ nhất ở giống Đỏ (1,17cm).

3 .Đặc điểm hình thái, giải phẫu lá lan đai châu:

– Đặc điểm hình thái lá
Kết quả nghiên cứu về đặc điểm hình thái lá được trình bày ở bảng 7
và hình 8.
Bảng 7. Đặc điểm hình thái lá của các giống nghiên cứu
(Năm 2011 , tại Gia Lâm – Hà Nội)

 

 

 

4 .Đặc điểm hình thái, kích thước của các cơ quan sinh sản của lan đai châu:

– Đặc điểm hình thái, kích thước hoa
Đặc điểm chung về hoa của các giống lan Đai Châu là: Hoa to, lưỡng tính, mọc xung quanh trục bông (ngồng hoa), cánh đài và tràng dày, cánh môi chia 3 thùy. Sau khi tiến hành đánh giá một số chỉ tiêu về chất lượng hoa của các giống nghiên cứu, các kết quả được trình bày tại bảng 13.
Nhìn chung, các giống có 1 cành hoa/cây và số hoa/cành là khá lớn (>20 hoa/cành), giống bản địa có số hoa/cành nhiều nhất (26,8 hoa/cành).
Đường kính ngồng ở các giống không có sự khác biệt và chỉ dao động từ 0,46cm đến 0,49cm. Chiều dài ngồng biến động từ 11,98cm đến 12,74cm trong đó dài nhất là giống Trắng Đốm Tím (12,74cm) và ngắn nhất là giống Trắng (11,98cm). Đường kính hoa của các giống không có sự khác biệt và đạt kích thước
2,3-2,4cm. Chiều dài cuống hoa dao động từ 1,60cm đến 2,37cm trong đó dài nhất là giống đỏ (2,37cm) và ngắn nhất là giống Trắng Đốm Tím (1,60cm).
Chiều dài cuống hoa có ảnh hưởng tới chiều dài của quả vì bầu hoa không có ranh giới rõ rệt với cuống hoa. Vì vậy mà cuống hoa càng dài thì khả năng tạo quả càng dài.