KỸ THUẬT TRỒNG HOA LAN CÁT

I, Giới thiệu chung về cây lan Cát:

Tên thường gọi: Lan Cát hay Cát lan

Tên Cattleya là lấy tên của người Anh chơi lan nổi tiếng William Cattleya. Lan Cát có khoảng 65 loại chính và rất nhiều loại lai tạo. Phải nói rằng, lan Cát là giống lan có hoa đẹp nhất nên được gọi là hoa Hoàng hậu của các loài hoa.

Đặc điểm hình thái:

Lan Cát được chia ra làm hai nhóm:

– Nhóm lan Cát một lá: Thường là giả hành mang một lá duy nhất ở đỉnh. Một số trường hợp thì giả hành cũng có thể mang 2 lá. Đây là nhóm có hoa cô độc, hoa to và thường rất đẹp. Nếu được chăm sóc ở điều kiện tốt nhất, thì nhóm lan Cát cũng có thể cho ra 3 hoa một lúc.

– Nhóm lan Cát hai lá: Nhóm này thì giả hành thường mang ở đỉnh hai lá. Với những loài cá biệt có thể có đến 3 lá. Đây là nhóm lan Cát có hoa chùm rất đẹp. Nếu được trồng và chăm sóc đúng tiêu chuẩn, thì lan sẽ ra hoa với một chùm lên đến 12 hoa.

lan cattleya cây giống

Lan lan Cát là một trong những giống lan đa thân. Cây mang rất nhiều hành giả có thể dự trữ nước và chất dinh dưỡng. Lan có rễ nhỏ và dài, thường mọc từ căn hành và bám chặt vào giá thể. Cây phát triển theo chiều ngang. Với điều kiện chăm sóc bình thường thì, trung bình một cây lan có thể cho ra đời từ 2 đến 3 giá hành mới. Nếu ở điều kiện tốt hơn thì có thể lan có từ 5 – 6 giả hành.

Đặc điểm sinh thái:

Cát lan là một trong những giống lan đẹp nhất trong họ Orchidaceae. Với rất nhiều loài xuất phát từ Châu Mỹ ước tính khoảng 65 loài ( chưa tính đến những cây lai). Đây là loại lan có nhiều giống nhất trong họ lan. Hoa có kích thước lớn với bề rộng từ 15 – 20cm và màu sắc thì cực kỳ phong phú.

Lan cattleya trưởng thành

Lan Cát thích hợp nước có pH = 6 – 7. Thích hợp nắng 50% nên cần chọn lưới có ánh sáng 50%.

Là giống lan có thể sống được ở vùng nóng và cả những vùng ôn đới, đặc biệt đây là giống lan rất phù hợp với khí hậu cũng như thời tiết Việt Nam.

Lan Cát phát triển tốt nhất ở không khí mát và ẩm, nhiệt độ lý tưởng của loài lan này chính là 21^o  vào ban ngày và 16^o  vào ban đêm.

II, Kỹ thuật trồng lan Cát:

Cấu tạo giá thể:

Cấu tạo giá thể trồng lan Cát thay đổi tuỳ theo vùng và tuỳ theo mùa trong năm. Phương pháp trồng trên thân cây sống và thân cây chết thì giá thể chính là lớp vỏ của thân cây được trồng. Phương pháp trồng chậu thì giá thể phải thật thoáng. Giá thể quá bí giúp người trồng ít tưới nước, nhưng cây rất dễ bị chết vì thối rễ nhất là trong mùa mưa. Giá thể với phần đáy thật thoáng tránh được sự úng nước. Phần bề mặt hơi khít kín rất tốt cho sự phát triển của lan.

Đối với vùng lạnh, cấu tạo giá thể quá thông thoáng sẽ bất lợi cho sự sinh trưởng, vì nhiệt độ lạnh ban đêm sẽ làm các đầu rễ chùn lại và bộ rễ teo dần, cây phát triển èo uột. Giá thể bít kín sẽ giúp rễ lan Cát có độ ấm để phát triển, do đó ở Đà lạt người ta dùng các loại dớn vụn làm giá thể trồng lan.

Mùa nghỉ của lan Cát:

Lan Cát là một giống lan có mùa nghỉ, ở điều kiện khí hậu và thời tiết VN, ta nên cho cây lan Cát nghỉ mỗi năm một tháng. ở các tỉnh phía nam mùa nghỉ của Cattleya là trong suốt tháng 4, các tỉnh phía bắc trong suôt tháng 1. Các tỉnh Thuận hải đến Thừa thiên mùa nghỉ bắt đầu trong tháng 8.

Trong mùa nghỉ, cây lan Cát không đòi hỏi dinh dưỡng và nước tưới (vì thế trong mùa này nên để cây vào chỗ khô và mát) chỉ duy trì lượng nước tưới 1lần/ngày. Tăng độ che sáng thêm 10% để giảm nhiệt độ, nhiệt độ thích hợp trong mùa nghỉ của lan Cát càng thấp càng tốt, khoảng 10^oC cho vùng lạnh và 25^oC cho vùng nóng.

Cách trồng cây con:

Lan cattleya giống

Chọn nhánh cây lan Cát khỏe, tép to, màu xanh tốt, không có vết bệnh hay màu lá khác thường. Sau khi cắt nhánh lan khỏi cây mẹ, treo trong mát 3 – 5 ngày (nếu cây mua ở chợ thì khỏi treo mát). Ngâm nhánh lan trong thuốc khử trùng (8 – 10 phút), để ráo. Sau đó ngâm tiếp trong thuốc trị nấm (5 – 10 phút), khoảng 3 ngày sau đem trồng.

Chọn chậu nhựa, có dây treo, cách trồng rất đơn giản: Đặt nhánh lan ở bên mép chậu, quấn dây không cho nghiêng ngả, xoay chiều phát triển vào trong (nếu đặt nhánh lan giữa chậu, cây sẽ phát triển tới và tràn ra ngoài không đẹp).

Khi mới trồng, không cần cho thứ gì vào chậu. Đến khi cây lan ra rễ mới cho than vào chậu. Chú ý không dùng than lấy từ cây vùng nước mặn, không để than ngập rễ mà có khoảng cách để rễ ăn xuống từ từ. Rễ bám sâu thì cho lớp dớn (có bán ở shop hoa kiểng) phủ mặt chậu (không phủ rễ). Trong thời gian lan ra rễ, phun thêm chất tăng trưởng (tuần/lần) cho cây ra rễ nhanh. Khi lan có rễ ăn sâu thì tưới phân, giai đoạn đầu bón NPK 30 – 10 – 10, sau đó là 20 – 20 – 20 (dùng nuôi lan quanh năm).

Thay chậu cho cây:

Lan Cát trồng và phát triển trong chậu dù cẩn thận thế nào đi nữa cùng có một số rễ bị thối. Ngoài ra lan Cát phát triển rất nhanh. Do đó việc thay chậu phải được thực hiện sau một thời gian trồng khoảng 2 năm. Việc thay chậu nên tiến hành đồng thời với việc nhân giống. Khi quan sát thấy giả hành bắt đầu mọc ra khỏi mép chậu thì ta nghĩ đến việc thay chậu. Vì lan Cát có giả hành nên khi thay chậu rất dễ bị “sốc”.

Việc thay chậu, tốt nhất nên thực hiện vào đầu mùa mưa cây sẽ phát triển rất mạnh. Tuy nhiên lan Cát có thể thay chậu vào bất kỳ thời gian nào vẫn đảm bảo cây sống với tỷ lệ cao.

Chậu lan Cát với 10 giả hành, có thể cắt trước đó thành 3 đoạn, 4 tháng trước mùa nghỉ, và để nguyên tại chỗ. Trét sơn vào vết cắt rồi phun hỗn hợp Benzyl Adenin lppm (phần triệu) và Bl… Khi đến mùa nghỉ mỗi đoạn sẽ có một giả hành mới vừa đủ trưởng thành để chịu đựng trong mùa nghỉ, khi mùa mưa đến, ta tách mỗi đoạn ra và đem trồng vào một chậu mới. Tách thiết kế hợp với thay chậu vào đầu mùa mưa sẽ đảm bảo cho chậu lan đủ khả năng trổ hoa ngay trong năm đó.

Muốn thay chậu cho lan Cát, ta ngâm chậu vào một chậu nước có pha thuốc ngừa rêu, trong thời gian nửa giờ đến một giờ, các rễ sẽ tróc ra. Dùng kéo nhọn đã khử trùng cắt bỏ những rễ thối và những rễ quá dài thì chừa lại một đoạn 10cm. Cuối cùng buộc chặt cây lan vào chậu mới và đặt chậu vào chỗ ẩm mát đến khi ra rễ. Lúc ấy, mới bắt đầu cho giá thể vào chậu và đưa chậu trở về vị trí cũ.

Sau khi thay chậu cho lan Cát, phun dung dịch BI sau đó cây để khô không tưới nước một tuần. Và lần tưới nước là dung dịch ANA lppm. Lưu ý không cho giá thể vào chậu trước khi cây ra rễ. Nếu bạn sợ giả hành nhăn nheo vì mất nước thì có thể để tạm vài cục than có kích thước to ở đáy là đủ.

Không nên thay chậu trừ khi cây mọc ra ngoài chậu (cứ mỗi 2 – 3 năm) hay khi giá thể bị xấu đi, hoặc bị chua, không thoát nước nhanh và mùi mốc lan khắp chậu hoặc trên mặt giá thể bám đầy rêu mốc xanh.

Giá thể thô như vỏ cây linh sam, vỏ cây tương tự linh sam sẽ tốt cho lan Cát hơn (thường sử dụng than, dớn hoặc trộn chung lại).

Cắt bỏ các vòi hoa đã chết:

Khi bông hoa cuối cùng tàn bạn hãy cắt bỏ tất cả các vòi hoa. Sau đó dùng bột quế hay sáp đèn cầy tan chảy để bịt vết cắt lại. Tiếp tục chăm sóc cây và chờ mùa hoa sau.

Nhân giống:

Để có thể nhân giống cho lan Cát bạn có thể nhân giống bằng cách chiết một lúc 3 giả hành. Đặc biệt lan Cát là loài có giả hành nhưng lại không có thân vì thế tách chiết 3 giả hành cây sẽ phát triển rất yếu. Nếu cây bị nhiễm bệnh, mắt trên căn hành bị hư thì có thể không tạo thành chồi ngọn.

Có một số trường hợp cây lan Cát với bộ rễ phát triển rất mạnh, lá xanh tốt. Nhưng các mắt trên căn hành bị hư, sẽ có một vài chồi bằng hạt gạo hình thành trên giả hành ngay phần tiếp giáp với căn hành. Với những cây như vậy thì sẽ rất yếu khi nuôi dưỡng trở lại và cây muốn ra hoa phải có thời gian tối thiểu là 3 năm.

Lan cattleya trưởng thành

III, Kỹ thuật chăm sóc lan Cát:

Nhiệt độ, độ ẩm và lượng nước tưới cho lan Cát:

Lan Cát phát triển tốt nhất ở điều kiện không khí mát và ẩm. Nhiệt độ lý tưởng của loài lan này chính là 21^o C vào ban ngày; và 16^oC vào ban đêm.

Lan Cát xuất phát từ hai nguồn khác nhau: Nguồn thứ nhất xuất phát từ vùng nóng ẩm của Braxin; Nguồn còn lại từ vùng đồi núi trên cao nguyên của Columbia và Mexico. Vì vậy các giống lan Cát có thể trồng được ở nhiều vùng miền của nước ta.

Độ ẩm tương đối cần thiết cho sự phát triển của lan Cát là 50 – 80%. Bạn cũng cần phải tưới nước thường xuyên để tăng cường độ ẩm cho vườn lan. Không nên tưới quá nhiều nước, sẽ khiến cây lan Cát bị ngập nước. Bạn cũng có thể tưới nước bằng cách nhỏ giọt vào chậu cho lan.

Bón phân:

Các loài lan thuộc giống Cattleya có thể ra hoa bất kỳ mùa nào trong năm. Với điều kiện các bộ phận sinh dưỡng đủ khả năng phát triển thành một giả hành mới. Việc bón phân cho lan Cát ngoài mục đích duy trì sự sinh trưởng và phát triển của cây lan. Còn nhằm điều khiển sự ra hoa của giống này.

Phải luôn luôn nhớ rằng lan Cát là một loài thực vật phụ sinh. Do đó lá của chúng giữ vai trò quan trọng trong việc hấp thụ dưỡng liệu. Vì thế tưới phân bón bằng phương pháp phun sương lên toàn bộ cây sẽ tốt hơn rất nhiều so với cách tưới thẳng vào các giá thể trong chậu. Nếu số lượng lan ít thì phương pháp nhúng phân ngập là rất tốt. Phân được bón là các loại phân vô cơ, có công thức 30-10-10 được tưới một hoặc 2 lần/tuần. Với nồng độ 1 muỗng cà phê pha trong 4 lít nước. Khi các giả hành chớm nụ hoa, ta bón các loại phân 10-20-20 vối nồng độ và chu kỳ như trên, để đảm bảo một sự đậu hoa chắc chắn, với những hoa to và đẹp.

Nếu cây lan Cát đã đủ sức khỏe và bắt đầu mọc chồi mới. Ta muốn có hoa nở trong vòng 3 tháng tới, có thể bón phân theo cách dùng phân 6-30-30 với cách tưới như trên.

Một cây đến tuổi trưởng thành có đủ sức khỏe, tất nhiên sẽ phát dục. Vì thế nếu cây yếu, ta không nên thúc cây ra hoa, cây sẽ bị mất sức. Vitamin Bl tưới với nồng độ loãng hàng ngày sẽ giúp cây phát triển rất nhanh chóng.

Trước mùa nghỉ một tháng, ta bón cho lan Cát loại phân có thành phần NPK là: 10-20-30 để cây cứng cáp trước khi cây vào mùa nghỉ. Vào mùa này ta sẽ ngưng tưới phân hoàn toàn.

Sâu bệnh và các vấn đề khác:

Đối với các loài thuộc giống lan Cát, thường xuất hiện các loài rệp son ánh màu nâu. Các loài này thường bám vào lá, giả hành và cả căn hành của lan Cát để hút nhựa. Loài rệp này sẽ bám vào các mắt ngủ hút nhựa lâu ngày sẽ làm các mắt ấy chết đi. Những chấm nâu hình tròn mà ta thấy chính là một con rệp. Lớp vỏ bao bọc bên ngoài con rệp có thể chống đỡ được tác dụng của thuốc trừ sâu ở nồng độ thấp. Do đó ta dùng đầu que hay ngón tay cào nhẹ lớp vỏ rệp. Sẽ làm chết loại rệp này.

Tuy nhiên, nếu không phòng ngừa thường xuyên. Loại rệp này sinh sản rất nhanh sẽ gây tác hại lớn cho các nhà vườn.

Bọ trĩ cũng thường hay cắn phá rễ lan Cát trồng trong các giá thể bằng: Xơ dừa; vỏ cây mục; dớn vụn hoặc sử dụng quá nhiều các loại phân hữu cơ. Có thể diệt trừ chúng bằng các loại thuốc trừ sâu như Bassa với nồng độ 1/100. Phun 2 tháng 1 lần, bằng các loại thuốc nói trên.

Ở nơi quá ẩm, các loài ốc sên xuất hiện không những ăn hết

lan cattleya cây giống

các rễ non của lan Cát. Mà còn tiết ra những chất làm thối các chồi mới mọc. Dùng mồi có trộn Metandehit hay cải xà lách đặt trong rổ để ở các góc vườn. Các loài ốc sẽ ra ăn xà lách ban đêm, ta dễ dàng bắt chúng.

Bệnh thối đọt hoặc thối lá ở lan Cát, nguyên nhân do cháy nắng. Sau đó các mầm bệnh và virus xâm nhập rất nhanh. Nhiễm bệnh có thể ở lá, giả hành hay căn hành. Phần nhiễm bệnh mềm đi có màu nâu sẫm. Chữa trị bằng cách cắt bỏ những phần bị xâm nhiễm. Và bôi vết cắt bằng Vadơlin + Benlate cho đến khi khỏi. Phần thân lá bị thối nên đốt đi ở xa vườn lan. Tốt nhất nên thường xuyên phun các loại thuốc ngừa nấm như Zineb, Top sil, Benomyl, 1 tuần/1 lần.

————————————-

Các bạn đặt hàng trực tuyến hoặc liên hệ: Hotline: 0963 090 463; Số zalo: 0944 252 463

Theo dõi chúng tôi trên facebook: https://www.facebook.com/hoalancaycanh1/

Trang facebook cá nhân: https://www.facebook.com/thanhtpvp/

Kênh youtube: Đường link kênh youtube

Vườn lan Thành Nguyễn – Hoa lan 268 cảm ơn các Bác, Cô, Chú, Anh, Chị … đã quan tâm, ủng hộ!